آشنایی با خواص گل بنفشه و انواع آن

 

در این مطلب با خواص گل بنفشه و انواع آن و موارد احتیاط مصرف آن آشنا خواهیم شد؛ با ما همراه باشید.

 

آشنایی با گیاه بنفشه:

بنفشه گیاهی علفی، بوته ای، پایا و چندساله است. برگ های این گیاه قلبی شكل است و دمبرگ درازی دارد كه از محل مشتركی در ناحیه یقه گیاه (تقریباً هم سطح با زمین) خارج می شود. برگ های آن اكثراً روی زمین گسترده اند و ساقه وجود ندارد. گل ها به صورت منفرد روی دمگل و گیاه قرار گرفته اند. دمگل ها در محل اتصال به گل حالت خمیده و عصا مانند دارند.
گل ها معطر و اغلب بنفش رنگ و به ندرت سفید یا گلی هستند (البته در بعضی موارد ممكن است قسمت های كمی از گلبرگ سفید یا گلی رنگ باشد.)

بنفشه بیشتر در نواحی سایه دار و مرطوب می روید و برای استفاده دارویی به صورت وسیع كشت می شود. همچنین، به عنوان زینتی به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. گل های زیبای گیاه در اوایل بهار ظاهر می شوند و در تابستان عاری از گلبرگ است.

بنفشه بومی اروپا و آسیاست. در نواحی دیگر، از جمله آمریكای شمالی و استرالیا پرورش داده می شود. این گیاه در نواحی مختلف ایران و به خصوص در قسمت های شمالی و مرطوب ایران رویش دارد.

تمام بنفشه ها دارای طبیعت سرد و مرطوب هستند.

 

آشنایی با خواص گل بنفشه و انواع آن
*****

انواع گل بنفشه

 

– بنفشه معطر وحشی

این گیاه در اغلب نواحی معتدل و نقاط سایه دار و معتدل بطور خودرو می روید. از گل، برگ، ریشه و تخم این گیاه در طب سنتی استفاده دارویی می شود.

– بنفشه گونه Viola cinereal Boiss

گیاهی چند ساله به رنگ خاکستری و سفید می باشد که در هند و در بعضی مناطق ایران در شکاف سنگ های کوه می روید. خواص آن شبیه بنفشه معطر است.

– بنفشه سه رنگ

گیاهی است یکسال و دو ساله است که نوعی با کرک و گاهی بدون کرک هستند. به آن بنفشه فرنگی نیز گفته می شود.

– بنفشه گونه Viola sylvestris (Lam) Reichb

گیاهی است یکساله و خیلی کوچک که گل های آن بدون عطر و به رنگ بنفش روشن یا آبی هستند. این گونه بنفشه در مناطق شمالی ایران کاشته می شود.

 

آشنایی با خواص گل بنفشه و انواع آن
*****

خواص گل بنفشه و فواید دارویی آن

 

۱- درمان مشکلات پوستی

گل بنفشه برای درمان بیماری‌های پوستی از جمله خارش، خشکی و التهابات پوستی مؤثر است. برگ‌های بنفشه نیز بهترین درمان برای برخی از مشکلات پوستی نسبتاً دائمی مانند اگزما، پسوریازیس و آکنه است. از بنفشه می‌توان آن را به صورت موضعی یا کمپرس استفاده کرد. همچنین برگ گیاه بنفشه به طور مؤثر خارش و التهاب پوست را از بین می‌برد و درمان می‌کند. این گیاه را می‌توان به صورت موضعی روغن یا کرم برای درمان بیماری‌های پوستی استفاده کرد.

۲- خواص گل بنفشه برای درمان بی‌خوابی

زمانی که رطوبت مغز کم شود بی‌خوابی در فرد زیاد خواهد شد. کم شدن رطوبت مغز می‌تواند ناشی از کم‌خوری به علت روزه‌ گرفتن طولانی، رژیم غذایی نادرست، مشکلات عصبی طولانی مدت، ترشح بیش از حد صفرا، شب‌کاری طولانی و بیداری طولانی مدت، همچنین خوابیدن زیاد و ورزش سنگین اتفاق بیفتد. در کل هنگامی که مغز مدام در حال فعالیت و چالش باشد تولید حرارت می‌کند و این حرارت باعث از بین رفتن رطوبت و در ‌‌نهایت منجر به خشکی مغز می‌شود. در واقع هر مکانیزمی که منجر به کاهش رطوبت در مغز شود، بی‌خوابی را در فرد افزایش خواهد کرد.

با توجه به اینکه مزاج گل بنفشه سرد و‌ تر است اگر بی‌خوابی فرد ناشی از خشکی مغز باشد گل بنفشه می‌تواند داروی مناسبی برای درمان کم‌خوابی محسوب شود؛مشروط بر اینکه مزاج فرد در نظر گرفته شود، برای درمان کم‌خوابی می‌توان گل بنفشه را به صورت دمنوش مصرف کرد.

 

۳- بهیود سلامت قلب و کاهش فشار خون

برگ های گل بنفشه به دلیل وجود آلکالوئیدها و فلاوونوئیدها باعث کاهش فشار خون می‌شود. دلیل آن  این است که خاصیت آرام‌بخش بر روی رگ‌های خونی دارند. در کل گردش خون نرمال، مانع افزایش فشار خون می‌شود و از سوی دیگر، فلاوونوئیدها می‌توانند به عنوان یک دیورتیک نیز عمل کنند و برای افرادی که دارای فشار خون بالا هستند بسیار مناسب است. بنابراین برگ‌های این گیاه برای قلب نیز مفید است و باعث حفظ فشار خون طبیعی می‌شود.

۴- خواص گل بنفشه برای تسکین‌ درد و التهاب

اسید سالیسیلیک موجود در گل‌های بنفشه تسکین‌دهنده عالی برای دردهای التهابی و غیره است و عملکردی مشابه آسپرین دارد که سردرد، آرتریت و دردهای دیگر ناشی از التهاب را کاهش می‌دهد. برگ‌های این گیاه، یک املاح ضدالتهابی قوی محسوب می شود که می‌تواند انواع التهاب مانند عفونت سینوسی، هموروئید، برونشیت و گلو درد را کاهش دهد و به دلیل طبع سرد این گیاه، مصرف آن برای بهبود و درمان سردردهای ناشی از گرمی بسیار مفید است.

۵- کمک به درمان سرطان

برگ‌های گل بنفشه در پیشگیری و درمان مرحله اولیه سرطان مفید است و با توجه به سطح بالای آنتی‌اکسیدانی که دارد، می‌تواند با رادیکال‌های آزاد که عامل اصلی رشد سرطان هستند، مبارزه کند، مصرف منظم دمنوش گل بنفشه به طور چشمگیری قادر به کاهش یا توقف رشد تومور و سرطان در مراحل اولیه است.

 

 

خواص روغن بنفشه

از روغن بنفشه برای پیشگیری از ریزش مو، جهت نرم‌کردن مو، سفید کردن و برطرف کردن کک و مک پوست، درمان سینوزیت، میگرن و سردرد استفاده می‌شود. همچنین روغن بنفشه برای ماساژ نیز کاربرد دارد و به بدن آرامش می‌دهد.

 

 

آشنایی با خواص گل بنفشه و انواع آن
*****

طریقه و میزان مصرف گل بنفشه:

 

– دم كرده بنفشه:

برای تهیه دمنوش برگ گیاه بنفشه، ۷۰ گرم برگ تازه گیاه بنفشه را با آب سرد بشویید و آن را با نیم لیتر آب بجوشانید. بعد از مدت ۱۲ ساعت که سبز رنگ شد، آن را صاف کنید و قبل از مصرف برای خنک شدن داخل یخچال قرار دهید. هر دو ساعت یكبار مقداری از آن را بخورید. این دم كرده بهتر است هر روز تازه تهیه شده و اضافی آن دور ریخته شود.

همچنین برای دمنوش گل بنفشه، ۲۵ گرم از گل‌های خشک‌شده آن را همراه با آبجوش در قوری ریخته و دم کنید. پس از ۱۵ دقیقه دمنوش آماده است که می‌توانید آن را با عسل یا نبات شیرین کنید.

– كمپرس:

برای استعمال خارجی، پارچه یا باند نخی را در دم كرده گرم وارد كرده و بر روی موضع قرار دهید و روی آن را با پارچه ای ضد آب بپوشانید و پس از سرد شدن، این كار را تكرار كنید.

– شربت:

از گل بنفشه به صورت شربت بنفشه نیز استفاده می‌شود. ساده‌ترین روش تهیه شربت گل بنفشه این است که یک قاشق غذاخوری پر از گل بنفشه خشک شده را در یک لیوان آب خنک ریخته و ۲۰ دقیقه صبر کنید تا رنگ آب به آبی یا بنفش تغییر ‌کند، سپس آن را صاف کرده و بنوشید.

 

 

 

آشنایی با خواص گل بنفشه و انواع آن
*****

سایر موارد مصرف گل بنفشه

می توان روزانه دو قاشق غذاخوری گل خشک به صورت چای گرم یا دم كرده سرد و یا ۵ گرم از ریشه در روز می توان مصرف كرد.

گل و برگ بنفشه كاملاً خوراكی است و می توان به صورت خام یا پخته از آن استفاده كرد. برگ ها در تمام طول زمستان قابل استفاده و دارای طعم ملایم هستند. از برگ ها می توان در سالاد استفاده كرد (در صورتی كه از گل ها برای سالاد استفاده شود، مزه و بوی قوی تری دارد). گل و برگ بنفشه را همچنین می توان در تهیه چای، شیرینی ها، سوپ و كیک مورد استفاده قرار دارد.

از بنفشه داروهای نوینی در صنعت دارو سازی به صورت مختلف تهیه شده كه طریقه و میزان مصرف آن ها در راهنمای همراه دارو قید شده است.

 

 

موارد احتیاط در مصرف گل بنفشه

دوز مناسب مصرف این گیاه برای هر شخصی به عوامل متعددی مانند سن و سلامت بستگی دارد. بنابراین بهتر است که درباره دوز مناسب با پزشک خود مشورت کنید. لازم به ذکر است که بانوان باید در دوران بارداری و شیردهی از مصرف این گیاه خودداری کنند.

برگ‌ها و دمنوش گل بنفشه معمولاً برای کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و حتی کسانی که دارو مصرف می‌کنند امن است ولی با این حال زیاده‌روی در مصرف گل بنفشه، موجب ضعف، سنگینی معده و آشفتگی حال و مصرف زیاد آن به تهوع و استفراغ منجر می‌شود.