
کرفس از سبزیجات بسیار مفید است که دارای کاربرد گسترده ای در آشپزی، طب سنتی و پزشکی می باشد. در این مطلب با ما همراه باشید تا با خواص کرفس بیشتر شوید.
آشنایی با کرفس
کرفس از زمانهای بسیار قدیم به عنوان یک گیاه خوراکی کشت شده و از ساقه، برگ و دانه کرفس برای درمان بسیاری از بیماری ها استفاده شده است. این سبزی همچنین به عنوان ادویه استفاده میشود و عصارههای آن نیز در تهیهی دارو به کار میرود.
این گیاه بیش از ۴۵ تا ۶۰ سانت رشد میکند، به این ترتیب که بیشتر ارتفاع آن در ساقهاش است. ساقههای کرفس دارای بافت ترد و و عطر و طعم ملایمی هستند. برگ این گیاه در بالای ساقه قرار دارد. آنها کاملا از هم جدا هستند و به رنگ سبز روشن یا سبز تیره هستند. ریشهی این گیاه فقط ۶ تا ۸ سانت در خاک رشد میکند. زیرا رطوبت و مواد مغذی مناسب در چند سانت بالای خاک در رشد این گیاه به طور خاص اهمیت دارد. این گیاه در سال دوم گل و تخم را تولید میکند. گلها دارای گلبرگهای سفید کوچک هستند و دانههایی که در گل قرار دارند، قهوهای روشن مایل به قهوهای تیره هستند و رایحهی تند و دلپذیری دارند.
طبع کرفس گرم و خشک است.
خواص کرفس برای سلامتی
۱- فشار خون را کاهش میدهد.
کرفس حاوی یک فیتوکمیکال به نام فتالاید است که دیوارهی شریانی را شل میکند و جریان خون را افزایش میدهد. به این ترتیب فشار خون کاهش مییابد. مطالعات در داخل کشور ما نیز نشان داده است خواص ضد فشار خون کرفس به همان ترکیب فیتوکمیکال مربوط است. این ترکیب همچنین عضلات اطراف رگهای خونی را شل میکند.
کرفس همچنین غنی از نیترات است که ثابت شده فشار خون را پایین میآورد. عصارهی تخم کرفس نیز میتواند سطح فشار خون را کاهش دهد. در طب سنتی چینی، کرفس به عنوان یک غذای سرد که فشار خون را کاهش میدهد استفاده می شود.
۲- کلسترول را کاهش میدهد.
یکی از دلایل اصلی این که کرفس میتواند بخشی از رژیم غذایی کم کلسترول شما باشد، فیبر فراوان موجود در آن و کم بودن کالریاش است. همچنین مطالعات نشان داده است فتالایدها کلسترول را کاهش می دهند.
ثابت شدهاست که کرفس باعث کاهش میزان تریگلیسیرید و سطح کلسترول میشود و در عین حال سطح HDL (کلسترول خوب) را افزایش میدهد. به این ترتیب سبب درمان هیپرلیپیدمی نیز میشود.
۳- التهاب را کاهش میدهد.
کرفس دارای آنتیاکسیدانهایی است که خواص ضد التهابی دارند. این گیاه همچنین منبع مهمی از فلاونولها است. عصارهی کرفس یا آب کرفس نیز فعالیت پروتئینهای خاصی که سبب التهاب می شوند را کاهش میدهد.
کرفس همچنین حاوی ترکیبی به نام لوتئولین است که میتواند از بروز التهاب در سلولهای ریه، پروستات، لثهها و مغز جلوگیری کند. همچنین ثابت شده که رشد باکتری ایجادکنندهی گاستریت (یا التهاب پوشش معده) را مهار میکند.
۴- به فرآیند کاهش وزن کمک میکند.
کرفس یکی از معدود غذاهای ایدهآل است که میتوانید برای کاهش وزن بدون مشکل آن را مصرف کنید. اول به این دلیل که کمکالری است. و دوم اینکه فیبر فراوانی دارد. فیبر همچنین باعث میشود که بعد از خوردن غذا به مدت طولانیتری احساس سیری کنید، و همین از خوردن غذای بیشتر جلوگیری میکند و در نهایت باعث کاهش وزن میشود. مقدار آب فراوان موجود در کرفس میتواند یکی دیگر از مزایای این گیاه خوراکی باشد برای افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند – مصرف آب ناکافی باعث کم آبی شدن بدن میشود، سبب میشود که در باشگاه و هنگام ورزش بیش از اندازه خسته شوید.
کرفس همچنین متابولیسم لیپید را تنظیم میکند و از این رو یک گزینهی ارزشمند در رژیمهای کاهش وزن است. همچنین میتوانید کرفس را همراه با سایر سبزیجات مصرف کنید که دارای چگالی انرژی بیشتری هستند. کرفس غنی از آب است به همین علت چگالی انرژی مواد دیگر را کاهش میدهد و باعث کاهش وزن میشود.
خواص کرفس و فواید فراوان آن برای سلامتی
*****
۵- به جلوگیری از سرطان کمک میکند.
سرطان یک بیماری مرگ بار است اما پیشگیری از این بیماری در طبیعت خودش نهفته است. کرفس دارای برخی از بهترین خواص پیشگیرنده ی شیمیایی است.
کرفس حاوی پلیاستیلن است. ترکیبی که مانع شکلگیری برخی از سرطانها میشود. فلاونوئیدهای زیستفعال موجود در کرفس با رادیکالهای آزاد مبارزه میکند و هر سلول سرطانی را در بدن میکشد. همچنین ثابت شده است که فلاونوئیدهای موجود در کرفس نیز سلولهای سرطانی پانکراس را از بین میبرند. لوتئولین نیز از سرطان پستان جلوگیری میکند.
۶. فرآیند هضم را بهبود میدهد.
فیبرهای طبیعی موجود در کرفس یک غذای مهم برای سیستم گوارش است. فیبر محلول کرفس توسط باکتری در روده بزرگ تخمیر میشود. این فرآیند تخمیر باعث تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه میشود که یکی از آنها (بوتیرات) باعث افزایش سلامت دستگاه گوارش میشود.
کرفس همچنین حاوی فیبر نامحلول است که باعث میشود مدفوع به راحتی از رودهها عبور کند و از بدن خارج شود.
۷. زندگی جنسی را بهبود میدهد.
این گیاه خوراکی مقوی، میتواند زندگی جنسی شما را نیز بهبود دهد. هر ساقه کرفس شامل مولکولهای بویایی است. این مولکولها از پشت گلو رد میشوند و به بینی شما میرسند، بنابراین باعث تحریک انگیختگی و ایجاد عطر و رایحهای میشود که میتوانند شما را جذاب تر کنند.
همچنین ثابت شده است که عصاره کرفس عملکرد جنسی را در مردان افزایش میدهد. در واقع استفاده از این عصاره تعداد اسپرم را بالا میبرد. این گیاه خوراکی حتی ترشح تستوسترون را نیز افزایش میدهد.
۸- کرفس میتواند به درمان آسم کمک کند.
کرفس به طور مؤثر میتواند برای درمان آسم استفاده شود.
۹- میتواند به درمان دیابت کمک کند.
خواص ضد دیابت کرفس میتواند به ویتامین K موجود در آن نسبت داده شود. این ویتامین باعث کاهش التهاب میشود. در نتیجه حساسیت به انسولین را افزایش میدهد و سبب بهبود متابولیسم گلوکز میشود. در یک مطالعه، شرکتکنندگانی که بالاترین میزان ویتامین K را مصرف کرده بودند، کمترین ریسک ابتلا به دیابت نوع ۲ را داشتند.
علاوه بر این، دیابت همچنین میتواند توسط هلیکوباکتر پیلوری ایجاد شود، دقیقا همان باکتری که میتواند سبب بروز مشکلات معده شود. و چنانچه قبلا ذکر شد، کرفس دارای توانایی منحصر به فردی برای جلوگیری از رشد این باکتری است.
مطالعات نشان داده است عصارهی تخم کرفس دیابت را در موش صحرایی کنترل میکند، و همین نشاندهندهی تاثیر احتمالی مشابهی در انسان است.
۱۰- سلامت قلب و عروق را بهبود میدهد.
کرفس معمولا به عنوان یک داروی ضد فشار خون در طب سنتی تجویز میشود و به حفظ سلامت قلب و عروق کمک میکند. عصارهی برگ کرفس تعدادی از پارامترهای قلبی عروقی مانند کلسترول، تریگلیسیرید و LDL (کلسترول بد) را بهبود میدهد.
خواص کرفس و فواید فراوان آن برای سلامتی
*****
۱۱- میتواند با عفونت مبارزه کند.
مطالعات نشان می دهد کرفس برای درمان و حتی جلوگیری از عفونتهای قارچی مفید است. در این مطالعه، روغن کرفس بر روی انواع قارچهای عفونی مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج به وجود خواص ضد قارچ روغن کرفس اشاره میکند. در یکی دیگر از مطالعات آزمایشگاهی، کرفس انواع مختلفی از باکتریها را مهار می کند (از جمله هلیکوباکتر پیلوری که باعث بروز عفونت در دستگاه ادراری و رودهها میشود).
۱۲- سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند.
کرفس سرشار از ویتامین C است که معروف به تقویت کننده سیستم ایمنی بدن می باشد. و از آنجایی که این گیاه غنی از آنتیاکسیدانها نیز است، این ویتامین بیشتر تحریک میشود و کارآمدتر میشود.
ثابت شده که سلولهای متعددی از سیستم ایمنی برای عملکرد مطلوب و پیشگیری از بیماری به ویتامین C وابسته هستند. مکملهای ویتامین C همچنین میزان غلظت ایمونوگلوبولینها را در خون افزایش میدهند که ترکیبات کلیدی سیستم ایمنی هستند. کمبود ویتامین C باعث تغییر واکنشهای ایمنی میشود.
۱۳- سیستم عصبی را آرام میکند.
کرفس حاوی روغنهای معطر خاصی است که میتوانند سیستم عصبی را تنظیم کنند و باعث نوعی آرامش در فرد شوند. سطوح بالای منیزیم موجود در کرفس میتواند کمک کند که فرد آرام شود و خواب راحتی داشته باشد.
مطابق با برخی از متخصصان گیاهان دارویی، کرفس خواص آرامبخش روی اعصاب دارد. همچنین بقراط، که به عنوان پدر طب شناخته میشود، معتقد بودهاست که کرفس میتواند اعصاب را آرام کند و برای درمان بیماریهای عصبی مورد استفاده قرار گیرد.
تحقیقات همچنین نشان میدهند که جویدن کرفس میتواند کورتیزول (هورمون استرس) را کاهش دهد.
۱۴- سنگ کلیه را درمان میکند.
روغن معطر کرفس حاوی لوتئولین و دیگر ترکیبات ضروری است و از این رو به طور گستردهای برای درمان سنگ کلیه استفاده میشود.
۱۵- مفاصل را سالم نگه میدارد.
کرفس را میتوان برای درمان درد مفاصل و نقرس مورد استفاده قرار داد.
یکی از دلایل اصلی بروز درد مفاصل، تشکیل اسید اوریک است که میتواند منجر به درد شدید شود. کرفس، همچنین یک نوع دیورتیک (ادرارآور) است، که به دفع اسید اوریک کمک میکند و به این ترتیب درد مفاصل را درمان میکند.
کرفس در درمان التهاب مانند نقرس و روماتیسم مورد استفاده قرار بگیرد.
۱۶- بدن را هیدراته میکند.
کرفس ۹۵٪ آب است و همین مورد به تنهایی نشان می دهد که این گیاه خوراکی چهطور میتواند بدن را آبرسانی کند. دو تا سه ساقه کرفس میتواند سطح پتاسیم، سدیم، فسفر، منیزیم، آهن، کلسیم و روی را دوباره در بدن افزایش دهد.
کرفس همچنین حاوی سیلیکا است و این ماده دارای خواصی است که رطوبت پوست را افزایش میدهد.
خواص کرفس و فواید فراوان آن برای سلامتی
*****
۱۷- سوزش سر دل را درمان میکند.
کرفس یک غذای قلیایی است و سبب خنثی شدن اسیدی میشود که از طریق مری به سمت بالا حرکت میکند. مقدار آب بالای این گیاه حتی اسید معده را خنثی میکند و اغلب مصرف آن برای رفلاکس اسید و سوزش سر دل توصیه میشود.
۱۸- برای سلامت چشمها مفید است.
کرفس غنی از ویتامین A است و برای چشمها بسیار مفید است. ویتامین A قسمت عمدهای از چشم را تشکیل میدهد و کمبود آن میتواند عوارضی را ایجاد کند.
۱۹- سرماخوردگی و آنفلوآنزا و آلرژیهای دیگر را درمان میکند.
کرفس به غیر از اینکه سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند، بر حفظ سلامت کلی بدن نیز تاثیر مثبت دارد. مصرف یک ساقه کرفس در روز میتواند به شما مقدار زیادی ویتامین، مواد معدنی و آنتیاکسیدان بدهد و همین میتواند آلرژیها را دور از شما نگه دارد.
متخصصین طب آیورودا اغلب برای درمان سرماخوردگی و آنفولانزا و همچنین برخی از سایر بیماریهای رایج، از کرفس استفاده میکنند. کرفس با توجه به ویتامین C بالایی که دارد، میتواند به کاهش شدت این علائم کمک کند.
۲۰- عصبزایی را تقویت میکند و از زوال حافظه ممانعت میکند.
مطالعهی انجام شده در سال ۲۰۱۰ ارتباط بین لوتئولین و نرخ کمتر زوال حافظهی مربوط به سن را نشان داد. چنین تاثیری به این دلیل است که لوتئولین التهاب مغز را که به گفتهی کارشناسان، میتواند دلیل اصلی تحلیل رفتن عصبها باشد، آرام میکند.
همچنین اعتقاد بر این است که آپیژنین، مادهی شیمیایی موجود در کرفس، به بهبود نوروژنز (رشد و تکامل سلولهای عصبی) کمک میکند. یک مطالعهی دیگر تواناییهای باورنکردنی آپیژنین را نشان میدهد.
۲۱- میگرن را تسکین میدهد.
تنتور تخم کرفس میتواند به کاهش سردرد کمک کند. این گیاه خوراکی همچنین میتواند به کاهش فرورفتگی چشم و سردرد ناشی از کمبود خواب کمک کند.
از دست دادن آب بدن میتواند میگرن را تشدید کند، و کرفس به میزان فراوانی آب دارد، و میتواند به از بین بردن این بیماری کمک کند. بنا به گفتهی مرکز پزشکی دانشگاه مریلند، منیزیم میتواند از میگرن جلوگیری کند. این مادهی معدنی حتی میتواند طول مدت میگرن را کاهش دهد. تخم کرفس غنی از منیزیم است و میتواند در این زمینه سودمند باشد.
۲۲- تعادل قلیایی بدن را بهبود میبخشد.
کرفس یکی از قلیاییترین مواد غذایی است و از این رو میتوانید از آن به عنوان پایهای در تهیهی بیشتر آبمیوه ها و سوپ ها استفاده کنید. اگر شما از اسیدیته رنج میبرید و میخواهید غذایی سبک بخورید، کرفس میتواند یک گزینه خوب باشد.
۲۳- به بهبود زخمها کمک میکند.
زخمها معمولا توسط باکتری هلیکوباکتر پیلوری ایجاد میشوند. کرفس که غنی از فلاونوئیدها است از رشد این باکتری جلوگیری میکند و به درمان زخم کمک میکند. فلاونوئیدهای موجود در کرفس همچنین میتوانند به جلوگیری از آسیب دیدن پوشش معده و مری کمک کنند.
خواص کرفس و فواید فراوان آن برای سلامتی
*****
۲۴- یبوست را درمان میکند.
افزایش مصرف فیبر یکی از بهترین راه های درمان یبوست است. کرفس که یک منبع غنی از فیبر است، یبوست را درمان میکند و باعث تحرک روده میشود.
۲۵- علائم یائسگی را رفع میکند.
با توجه به مطالعات انجام شده، سطح هورمونها را میتوان به کمک فیتواستروژنها، متعادل کرد. ثابت شدهاست که مواد غذایی غنی از فیتواستروژن خواص ضد یائسگی دارند. کرفس، که منبع خوبی از فیتواستروژنها است، میتواند علائم یائسگی را کاهش دهد. کرفس مقدار استروژن را نیز افزایش میدهد. با این حال، از مصرف بیش از حد فیتواستروژنها اجتناب کنید، زیرا اثرات جانبی در چنین مواردی مشخص نیست.
هیدراته نگه داشتن بدن چیزی است که باید در هنگام شروع علائم یائسگی آن را جدی بگیرید. از آنجایی که کرفس بیشتر از آب تشکیل شده است، میتواند به خوبی بدن را آبرسانی کند. همچنین ممکن است در طول یائسگی متحمل استرس زیادی شوید و همین ممکن است ولع شما را نسبت به غذاهای شور و شیرین افزایش دهد. کرفس میتواند یکی از میان وعدههای بدون خطر باشد که میتوانید در این شرایط آن را به راحتی بخورید.
۲۶- بوی بد دهان را از بین میبرد.
کرفس همچنین اغلب به عنوان مادهی خوراکی مخصوص پاکسازی شناخته میشود. خواص کرفس به شما کمک میکند که بوی دهان خود را از بین ببرید و حتی وقتی که آن را میخورید، باکتریها از روی زبان شما پاک میشوند.
۲۷- دارای خواص ضد پیری است.
کرفس که غنی از ویتامینهای A و C است، از پوست در برابر آسیب رادیکالهای آزاد محافظت میکند.
خواص ضد پیری ویتامین C ناشناخته نیست. در یک مطالعه که در کرهی جنوبی صورت پذیرفت، ثابت شد که ویتامین C اثرات ضد پیری بسیار عالی دارد. حتی ویتامین A به شدت به سلامت پوست کمک میکند. مطابق با گزارش منتشر شده توسط دانشگاه ایالتی اورگان، پوست ما نسبت به رتینوئید (ویتامین A و سایر ترکیبات مهمی که از آن مشتق شدهاند)، واکنش نشان میدهد.
۲۸- آکنه و جوش را درمان میکند.
کرفس با توجه به ویتامینها و مواد معدنی فراوانی که دارد، به عنوان از بین برنده آکنه نیز شناخته میشود. و این گیاه خوراکی نه تنها با آکنه مبارزه میکند بلکه حتی جای جوش و آکنه را نیز کمرنگ میکند و از بین میبرد.
کرفس پوست را تمیز میکند و کثیفی را از روی آن پاک میکند. به این ترتیب احتمال پدیدار شدن آکنه نیز کمتر میشود.
۲۹- میتواند برای پوستهای چرب استفاده شود.
کرفس علاوه بر اینکه پوست را هیدراته میکند، چربیهای اضافی روی آن را نیز پاک میکند. استفاده از کرفس برای پوستهای چرب بسیار ساده است. فقط باید آب کرفس را به صورت منظم مصرف کنید. یا، میتوانید چند ساقه کرفس را خرد کنید، آنها را در آب بریزید و بجوشانید. هنگامیکه آب سرد شد، آن را داخل یخچال بگذارید. هر شب قبل از رفتن به رختخواب میتوانید این ترکیب را روی پوستتان بمالید.
۳۰- به درمان پیسی کمک میکند.
ویتیلیگو (یا پیسی) اختلالی است که در اثر آن پوست در برخی مناطق رنگدانههایش را از دست میدهد و به این ترتیب لکههای سفید روی پوست ایجاد میشود. کرفس شامل فورانوکومارین است، ترکیبی که برای درمان ویتیلیگو استفاده میشود.
برای درمان ویتیلیگو میتوانید کرفس را مطابق با همان روشی به کار ببرید که برای پوست چرب استفاده میکنید. اما اگر آن را همراه با دارو مصرف کنید این راهحل تاثیر بهتری دارد. برای این کار لطفا با پزشکتان مشورت کنید.
خواص کرفس و فواید فراوان آن برای سلامتی
*****
روش خریداری و نگهداری از کرفس
نحوهی خرید کرفس
– شما باید کرفسی را انتخاب کنید که ترد است و زمانی که آن را نصف میکنید صدا میدهد. همچنین باید سبک و منسجم باشد و ساقه ها نباید از هم جدا باشند.
– برگها باید از سبز خیلی روشن تا سبز روشن باشد. نباید لکهای قهوهای یا زرد داشته باشند.
– برای بررسی آسیبهای احتمالی، ساقهها را جدا کنید و هر گونه تغییر رنگ به سیاه یا قهوهای را بررسی کنید.
– همچنین اطمینان حاصل کنید که کرفس ساقه ی دارای بذر ندارد. زیرا این نشان میدهد که طعم کرفس تلخ است. ساقهی بذر به جای ساقههای کوچک ترد در مرکز کرفس قرار میگیرد.
شیوهی نگهداری کرفس
– شما میتوانید کرفس را در آب ذخیره کنید. یک ظرف شیشهای بزرگ یا یک ظرف پلاستیکی در دار برای این کار مناسب است. اطمینان حاصل کنید که با استفاده از نوار پلاستیکی ظرف شیشهای را مهر و موم کنید. آب تازه و تمیز را آماده کنید. کرفسی را انتخاب کنید که دارای ساقههای صاف و ترد است. ساقهها و برگها را جدا کنید. ساقهها را نصف کنید و آنها را در ظرف شیشهای قرار دهید. آب را اضافه کنید تا ظرف کاملا پر شود. درب ظرف را محکم ببندید و آن را کنار بگذارید. به یاد داشته باشید آب را به طور مرتب یا یک روز در میان عوض کنید.
– شما همچنین میتوانید کرفس را سفت و محکم لای فویل آلومینیومی قرار دهید. سپس میتوانید کرفس پیچیده شده در فویل را در داخل یخچال قرار دهید.
موارد استفاده از کرفس
کرفس را می توان به صورت سوپ،خورش، آب کرفس و در سالاد استفاده کرد.
خواص کرفس و فواید فراوان آن برای سلامتی
*****
مضرات و عوارض جانبی کرفس
– کرفس یک آلرژیزای شایع است و برخی از واکنشهای آلرژیک نسبت به آن میتواند جدی باشد. در صورتی که به گردهی گل و گیاه حساسیت دارید، این احتمال وجود دارد که به کرفس هم حساسیت داشته باشید. علائم حساسیت به کرفس ممکن است شامل تورم صورت، راش پوستی، ناراحتی معده و سرگیجه باشد. در موارد شدید، علائم ممکن است شامل گیجی، کاهش فشار خون و مشکل تنفسی شود.
– کرفس که غنی از آب است و یک دیورتیک (ادرارآور) طبیعی محسوب میشود، میتواند مشکلاتی برای افراد مبتلا به نارسایی کلیه را ایجاد کند. مصرف کرفس بیش از حد ممکن است باعث ایجاد فشار بیشتری روی کلیهها شود و از این رو افراد مبتلا به عوارض کلیوی باید میزان مصرف کرفس خود را کنترل کنند.
– تخم کرفس یا کرفس میتواند سبب خونریزی و انقباض رحم شود و از این رو زنان باردار باید از مصرف این گیاه خوراکی به میزان زیاد پرهیز کنند. کرفس همچنین میتواند سبب سقط جنین شود. اطلاعات کافی دربارهی استفاده از کرفس برای زنان شیرده وجود ندارد. از این رو، بهتر است از مصرف آن پرهیز کنید.